Stikstofmonoxide bij pijn, of juist niet?

Stikstofmonoxide (NO nitric oxide), is een molecuul dat in iedere cel aangemaakt kan worden en blijkt te werken bij pijn. In de literatuur wordt aan dit molecuul een pijnstillend effect, maar ook een pijn vermeerderend effect toegeschreven.

pixabay-217041-INP.jpg no stikstofmonoxideHoe kan het tegenovergestelde effecten hebben?

In een review wordt dit effect van NO helder beschreven.[1] In 1986 hebben de wetenschappers Robert Furchgott, Louis Ignarro en Ferid Murad een nog onbekend molecuul ontdekt, dat de spiertjes van de bloedvaten kon ontspannen. Later bleek dit NO te zijn.

Voor hun werk naar NO hebben ze in 1998 de Nobelprijs gekregen.

Onderverdeeld in 2 groepen

NO wordt in het lichaam door verschillende enzymen gemaakt. Deze enzymen, behorend tot de familie van de Nitric Oxide Synthase (NOS), kunnen onderverdeeld worden in 2 groepen:

  1. de iNOS (inducible NOS) die geactiveerd wordt in de cellen bij trauma en ontsteking; en
  2. de cNOS (constitutive NOS), dit enzym is continue actief in de cellen. cNOS kan weer onderverdeeld worden in
    1. eNOS (endotheel NOS) en
    2. nNOS of bNOS (neuronal NOS of brain NOS).

NO is een signaalmolecuul dat binnen 6 seconden weer wordt afgebroken en kan schadelijk of juist pijnstillend zijn. Afhankelijk door welk enzym NO wordt aangemaakt. En in welke hoeveelheden en met welke moleculen NO reageert.

Beschadigde cellen

NO aangemaakt door iNOS wordt in het algemeen gezien als schadelijk, omdat iNOS in grote hoeveelheden NO aanmaakt en NO dan schadelijk is. De aanmaak van iNOS wordt gestimuleerd door ontstekingsstofjes (proinflammatoire cytokines, zoals IL-1beta, IL17, TNF alfa).

Deze stoffen worden als antwoord op schade of mechanische trauma aangemaakt in de cellen. De grote hoeveelheid NO kan reageren met de zogenoemde Reactive Oxigen Species (ROS), waardoor er peroxynitriet (ONOO) en peroxynitraatzuur (ONOOH) kunnen ontstaan. Deze moleculen beschadigen dan cellen.

NO in lage concentraties aangemaakt door cNOS kan juist positieve effecten hebben. Als NO reageert met ijzer in het enzym guanylaat cyclase, dan kan dit juist vaatverwijding veroorzaken en weer de bloeddoorstroming herstellen.

Dit effect zou de kleine bloedvaatjes naar de zenuwen weer goed doorgankelijk kunnen maken en daardoor meer zuurstof, voedingsstoffen en groeifactoren naar de zenuwen kunnen brengen.

NO is dus een molecuul met twee gezichten.

David J. Kopsky, arts, oktober 2012

Niet om te lachen: Lachgas geeft neuropathie

Bekijk hier de video’s van onze artsen.

Metformine kan vitamine B tekort veroorzaken
Craniomandibulaire disfunctie van de kaak
Decubitus, doorligpijn verdwenen


Referentielijst

[1] Hancock CM, Riegger-Krugh C. | Modulation of pain in osteoarthritis: the role of nitric oxide. | Clin J Pain. | 2008 May;24(4):353-65.

Contact

Contact

Ik ga akkoord met de privacyverklaring