Gecombineerde strengziekte door B12 tekort
Hoe kan de strengziekte worden veroorzaakt door een B12 tekort? Een tekort aan vitamine B12 ontstaat zelden door een deficiënt dieet. Maar we zagen een patiënte op de poli die antroposofisch en vegetarisch leefde. Ze had haar hele leven gezond voedsel gegeten, en nu behoorlijke klachten had. Dat het door haar wijze van eten kwam, dat ging er niet makkelijk in.
Maar dit was er dus duidelijk wel een. Want er waren geen andere verklaringen voor het tekort aan vitamine B12, ze was daarop nagekeken (maagresectie, resorptie stoornis, etc.).
Strengziekte door aangedaan ruggenmerg
De prognose van de gecombineerde strengziekte is helaas niet zo goed. Ongeveer de helft van de patiënten houdt restverschijnselen. Dat zijn dan meestal paresthesieën en 1 op de 20 patiënten blijft matig tot ernstig geïnvalideerd.
Gecombineerde strengziekte heet zo, omdat er achter- en zijstrengen van het ruggenmerg aangedaan zijn. Soms ook de perifere zenuwen, en is er sprake van een perifere neuropathie.
Hoe zit dat precies met dat ruggenmerg?
Door het ruggenmerg lopen allerlei zenuwbanen en de belangrijkste noemen we de voor- en de achterstrengen. Het myeline omhulsel van die banen is dik. Daardoor kan de impuls via die zenuwen zeer snel naar de hersenen geleid worden.
De gnostisch sensibele zenuwen, die de positie van de ledematen aan de hersenen doorgeven, lopen deels door de achterstrengen en de voorstrengen. De zogenaamde vitale sensibele zenuwen en de zenuwen naar de spieren lopen geheel door de achterstrengen. Dat zijn de zogenaamde piramidebanen.
Door een vitamine B12 tekort kunnen al die banen aangedaan worden, en dat verklaart de verschillende symptomen. De term ‘gecombineerde strengziekte’ werd in 1898 voor het eerst gebruikt.
Gecombineerde strengziekte: klassiek beeld
In het Nederlands Tijdschr Neurol Neurochir( 2006;107:69-73) werd enkele jaren geleden het beloop als volgt weergegeven:
Het klassiek klinisch beeld van de gecombineerde strengziekte bestaat uit de combinatie van sensibele prikkelings– en uitvalsverschijnselen. Dit is van voornamelijk de onderste extremiteiten (benen) met soms een positief teken van Lhermitte en een sensorische ataxie.
De paresthesieën kunnen zich zowel snel als langzaam uitbreiden naar de armen en romp. In de beginfase kan het op klinische gronden moeilijk zijn om het te onderscheiden tussen een gecombineerde strengziekte en een vitamine B12 gerelateerde polyneuropathie.
In een verder gevorderd stadium treedt krachtvermindering op in de benen, in het kader van een dubbelzijdig piramidebaansyndroom. Nemen de neurologische symptomen onverwacht snel toe? Dan kan eerder aan een inflammatoire ziekte of aan een cervicale medullaire compressie gedacht worden.
Moeilijker wordt het stellen van de diagnose wanneer het beeld alleen bestaat uit discrete sensibele klachten met aspecifieke lokalisatie. Bijvoorbeeld in beide handen zoals bij de hier beschreven patiënt.
Een Carpaal Tunnel Syndroom (CTS) of, bij oudere patiënten, een cervicale (poly)radiculopathie liggen dan meer voor de hand. Dit gezien de veel hogere incidentie van deze aandoeningen.
Aanwijzingen voor de praktijk
- Myelopathie die veroorzaakt wordt door vitamine B12 tekort kan debuteren met paresthesieën van de handen. Wat eerder een Carpaal Tunnel Syndroom (CTS) of een cervicale radiculopathie kan suggereren, dan het begin van een gecombineerde strengziekte.
- De waarschijnlijkheid van een vitamine B12 tekort ondanks een normale vitamine B12 serumconcentratie neemt toe wanneer de homocysteïne- en methylmalonylzuurserum-concentraties verhoogd zijn.
- Er is geen relatie tussen de ernst van het klinisch neurologisch beeld en de ernst van de vitamine B12 tekort, de mate van anemie, of MRI-bevindingen.
- Snelle diagnostiek en behandeling van de vitamine B12 tekort zijn essentieel ter voorkoming van persisterende (vooral sensibele) klachten.
Bron
September 2010,
‘Gecombineerde strengziekte door B12 tekort’
Bekijk hier de video’s van onze artsen.
Schrikbarende feiten over neuropathie
De essentie van onze behandelingen
Gen bepaalt of pijn dragelijk is of niet