Ciguatera, een zeldzame vorm van neuropathie
Ciguatera is een ziekte die ontstaat door vis te eten die de gifstof ciguatoxine bevat, en daardoor neuropathie kan veroorzaken. Deze gifstof wordt door enkele algen in tropische wateren gemaakt, vooral in het Caribisch gebied en de grote oceaan.
Wanneer de vissen deze algen opeten, wordt de gifstof opgeslagen in hun lichaam. Vooral roofvissen, zoals red snapper, barracuda, makreel en amberjack slaan deze toxinen in hogere concentraties in hun lichaam op. Dit gebeurt wanneer ze de vissen eten die deze toxinen bevatten.
Symptomen van Ciguatera
De symptomen van Ciguatera kunnen vrij snel ontstaan en bestaan uit misselijkheid, braken en diarree, waarna de neurologische symptomen optreden, zoals neuropathie.
In meer dan 80% ontstaan er neurologische symptomen bij deze vergiftiging.[1] De acute neurologische symptomen kunnen al binnen een paar uur ontstaan.
- parenthesen: prikkelingen, tintelingen en doofheid. Dit begint rond de mond en keel en spreiden zich uit.
- dysesthesie (een veranderd gevoel), zoals allodynie:[2] bij iets kouds aanraken voelt het aan als brandend
- myalgia: pijn in de spieren[3]
- tandpijn
- metaalsmaak
- jeuk[4]
- chronische vermoeidheid[5]
- Verlaagde hartslag[6]
Werkingsmechanisme
De ciguatoxine werkt in op de natriumkanalen van een zenuw, zodat de geleiding veranderd wordt.[7] De geleiding van de zenuwen kan maanden tot jaren verstoord zijn, zodat ook de symptomen lang kunnen aanhouden.[1]
Het effect van ciguatoxine op deze natriumkanalen van de zenuwen (een hyper polariserende shift van de voltage afhankelijke Na-kanalen) verklaart de gevoelsveranderingen zoals boven beschreven.[9]
De toxine is hittebestendig, en ook als de vis is ingevroren kan de toxine nog zeker 6 maanden werkzaam zijn. Vis met ciguatoxine uit de Stille Oceaan geeft vooral neurologische verschijnselen. Ciguatoxine vis uit het Caribisch gebied geeft vooral maag- en darmklachten.[10]
Er zijn beschrijvingen van mensen die na deze vergiftiging ook pijn hebben bij het vrijen.[11] Of de toxine seksueel overdraagbaar is, zal nog nader onderzocht moeten worden.[12]
Behandelen van Ciguatera
De behandeling van neuropathie bij Ciguatera, bestaat uit een manitol infuus (1 gram/kg lichaamsgewicht).[13] Dit effect van manitol kon echter niet aangetoond worden in een dubbelblind gerandomiseerde studie.[14]
Vanwege de globalisering, is het goed om deze diagnose in het hoofd te houden wanneer een reiziger uit tropische gebieden deze symptomen heeft, en vis heeft gegeten.
Tijdens de herstelfase van de ziekte is het raadzaam om koffie, alcohol, thee, chocola en vis te mijden, aangezien deze producten de klachten kunnen verergeren.[15]
De auteurs van het laatste artikel beschreven in hun conclusie een mooie tip:
- Because accumulation of toxins in the food chain is a prerequisite, it seems wise to follow a local piece of wisdom: ‘avoid eating fishes larger than a dinner-plate’.
Versie oktober 2009; en Drs. David J. Kopsky, artsen
‘Ciguatera, een zeldzame vorm van neuropathie’
Bekijk hier de video’s van onze artsen.
CRPS Vereniging over onze CRPS behandeling
Diabetesvereniging Nederland over onze pijnstillende crèmes
Resveratrol bij diabetische neuropathie
[1] Pearn J. | Neurology of ciguatera. | J Neurol Neurosurg Psychiatry. | 2001 Jan;70(1):4-8.
[2] Isbister GK, Kiernan MC. | Neurotoxic marine poisoning. | Lancet Neurol. | 2005 Apr;4(4):219-28.
[3] Centers for Disease Control and Prevention (CDC). | Cluster of ciguatera fish poisoning--North Carolina, 2007. | MMWR Morb Mortal Wkly Rep. | 2009 Mar 27;58(11):283-5.
[4] Centers for Disease Control and Prevention (CDC). | Ciguatera fish poisoning--Texas, 1998, and South Carolina, 2004. | MMWR Morb Mortal Wkly Rep. | 2006 Sep 1;55(34):935-7.
[5] Racciatti D, Vecchiet J, Ceccomancini A, Ricci F, Pizzigallo E. | Chronic fatigue syndrome following a toxic exposure. | Sci Total Environ. | 2001 Apr 10;270(1-3):27-31.
[6] Hung YM, Hung SY, Chou KJ, Huang NC, Tung CN, Hwang DF, Chung HM. | Short report: persistent bradycardia caused by ciguatoxin poisoning after barracuda fish eggs ingestion in southern Taiwan. | Am J Trop Med Hyg. | 2005 Dec;73(6):1026-7.
[7] Gillespie NC, Lewis RJ, Pearn JH, Bourke AT, Holmes MJ, Bourke JB, Shields WJ. | Ciguatera in Australia. Occurrence, clinical features, pathophysiology and management. | Med J Aust. | 1986 Dec 1-15;145(11-12):584-90.
[8] Pearn J. | Neurology of ciguatera. | J Neurol Neurosurg Psychiatry. | 2001 Jan;70(1):4-8.
[9] Strachan LC, Lewis RJ, Nicholson GM. | Differential actions of pacific ciguatoxin-1 on sodium channel subtypes in mammalian sensory neurons. | J Pharmacol Exp Ther. | 1999 Jan;288(1):379-88.
[10] Lewis RJ. | The changing face of ciguatera. | Toxicon. | 2001 Jan;39(1):97-106.
[11] Lange WR, Snyder FR, Fudala PJ. | Travel and ciguatera fish poisoning. | Arch Intern Med. | 1992 Oct;152(10):2049-53.
[12] Lange WR, Lipkin KM, Yang GC. | Can ciguatera be a sexually transmitted disease? | J Toxicol Clin Toxicol. | 1989;27(3):193-7.
[13] Palafox NA, Jain LG, Pinano AZ, Gulick TM, Williams RK, Schatz IJ. | Successful treatment of ciguatera fish poisoning with intravenous mannitol. | JAMA. | 1988 May 13;259(18):2740-2.
[14] Schnorf H, Taurarii M, Cundy T. | Ciguatera fish poisoning: a double-blind randomized trial of mannitol therapy. | Neurology. | 2002 Mar 26;58(6):873-80.
[15] Slobbe L, van Genderen PJ, Wismans PJ. | Two patients with ciguatera toxicity: a seafood poisoning in travellers to (sub) tropical areas. | Neth J Med. | 2008 Oct;66(9):389-91.