Polyneuropathie door cytostatica
Polyneuropathie door te veel cytostatica voor de zenuwen om het aan te kunnen. Misschien wel genoeg om de kankercellen de baas te worden. Maar in ieder geval is het te veel geweest voor de zenuwen. De polyneuropathie door cytostatica, anti-kanker middelen, wordt nogal eens gezien. Die middelen zijn namelijk giftig voor de zenuwcellen. Dat wordt neurotoxiciteit genoemd.
Giftige anti-kankermiddelen zijn o.a.
- middelen waar het metaal platinum in zit, zoals
- cisplatin,
- oxaliplatin en
- carboplatin,
- de anti-kankermiddelen die taxanen genoemd worden, zoals
- paclitaxel,
- docetaxel),
- de vinca alkaloiden (vincristine) en
- de moderne middelen
En de neuropathie is niet zeldzaam. Het voorkomen van door chemotherapie geinduceerde neuropathie is 15-25% voor de veel voorgeschreven middelen platinum en de taxanen.
Het ontstaan van polyneuropathie is direct afhankelijk van hoe lang de anti-kanker middelen gegeven zijn en hoeveel in totaal.[1] Dat geldt echter niet voor alle stoffen.
Enkele vormen van chemokuur geïnduceerde polyneuropathie zijn reversibel. Dus dat de symptomen vanzelf in de loop van de tijd minder worden. Er zijn echter ook algemeen voorkomende neuropathieën door chemokuren die niet omkeerbaar zijn.[2]
Ons behandelprotocol

In ons Instituut werken we al enkele jaren met bepaalde stoffen die we voorschrijven. Deze bieden bescherming tegen de beschadigingen van de anti-kanker middelen en de regeneratie bevorderen.
Daarbij hebben we 2 behandeldoelen:
- Bij niet omkeerbare vormen van neuropathie de symptomen verminderen en het herstel bevorderen.
- Bij omkeerbare vormen van neuropathie het herstel versnellen en de symptomen verminderen.
Dat doen we vooral op basis van de kennis van de neurobiologie van de beschadiging. En op basis van de eigenschappen van die voorgeschreven stoffen. Het belangrijkst vinden wij daarbij Palmitoylethanolamide (PEA). 3 maal daags 1 capsule van 400 mg is aan te bevelen.
Gelukkig komen er langzamerhand steeds meer preklinische en klinische gegevens waaruit blijkt dat dit inderdaad een zinvolle benadering is.[3][4][5]
Complexiteit
Elk middel heeft zo zijn eigen aspecten. Hier een voorbeeld van hoe complex het kan zijn voor de platinum verbindingen:
- Wanneer cis- of oxaliplatine wordt stopgezet, kunnen neuropathische symptomen en tekenen gedurende maximaal 2 maanden optreden. Ondanks dat medicijn binnen 96 uur uit de circulatie wordt verwijderd. Dit fenomeen staat bekend als ”coasting – uitlopen”. Het is minder prominent bij carboplatine therapie.
De onderliggende pathologie is een ganglionopathie. Daarom kan het herstel onvolledig zijn. Vanwege dit en het fenomeen van coasting, is het belangrijk dat de behandeling wordt gestaakt bij de eerste tekenen van een sensorische beperking.
Veel patiënten ervaren restpijn na enige verbetering van hun neuropathie. Dit kan enkele jaren duren na stopzetting van de behandeling (Gutin et al., 1977).[6]
Bron
JM (2013) Palmitoylethanolamide: A Useful Adjunct in Chemotherapy Providing Analgesia and Neuroprotection. Chemotherapy 2: 121. doi:10.4172/2167-7700.1000121
Versie oktober 2009; en Drs. David J. Kopsky, arts, Mei 2019, KMKH
‘Polyneuropathie door cytostatica’
Bekijk hier video’s van onze patiënten met kanker.
Wat is Orale Mucositis?
Spaart chemokuur Picoplatin de zenuwen?
Acetyl-L-Carnitine bij chemokuur
[1] Sioka C, Kyritsis AP. | Central and peripheral nervous system toxicity of common chemotherapeutic agents. | Cancer Chemother Pharmacol. | 2009 Apr;63(5):761-7. Epub 2008 Nov 25.
[2] Brouwers EE, Huitema AD, Boogerd W, Beijnen JH, Schellens JH. | Persistent neuropathy after treatment with cisplatin and oxaliplatin. | Acta Oncol. | 2009;48(6):832-41.
[3] De Grandis D. | Acetyl-L-carnitine for the treatment of chemotherapy-induced peripheral neuropathy: a short review. | CNS Drugs. | 2007;21 Suppl 1:39-43; discussion 45-6.
[4] Ghirardi O, Vertechy M, Vesci L, Canta A, Nicolini G, Galbiati S, Ciogli C, Quattrini G, Pisano C, Cundari S, Rigamonti LM. | Chemotherapy-induced allodinia: neuroprotective effect of acetyl-L-carnitine. | In Vivo. | 2005 May-Jun;19(3):631-7.
[5] Melli G, Taiana M, Camozzi F, Triolo D, Podini P, Quattrini A, Taroni F, Lauria G. | Alpha-lipoic acid prevents mitochondrial damage and neurotoxicity in experimental chemotherapy neuropathy. | Exp Neurol. | 2008 Dec;214(2):276-84. Epub 2008 Sep 9.
[6] Windebank AJ, Grisold W. | Chemotherapy-induced neuropathy. | J Peripher Nerv Syst. | 2008 Mar;13(1):27-46.