Inzicht in neuropathie bij diabetes patienten

In opdracht van Pfizer heeft TNS NIPO een onderzoek uitgevoerd over inzicht in neuropathie bij diabetes patiënten.

Doel van het onderzoek was om de bekendheid en ernst van de pijnklachten behorende bij neuropathische pijn. In totaal werkten 979 diabetici aan het onderzoek mee. Daarvan 285 type I en 694 type II patiënten. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in januari 2006.

Neuropathische pijn bij diabetes patiënten

Neuropathische pijn, in de volksmond ook wel zenuwpijn genoemd, is een pijn die wordt veroorzaakt door een beschadigde of niet goed functionerende zenuw. Deze pijn bevindt zich vaak in één gedeelte of enkele plekken van het lichaam. Bijvoorbeeld in de rug, in de voeten of in de ledematen.

Neuropathische pijn kenmerkt zich door heftige pijnscheuten. Die zijn die vaak borend of scherp. De pijn kan continu zijn of opkomen na aanraking of beweging. Vaak treedt dit op samen met een branderig of prikkelend gevoel.

1 – De behandeling van diabetes

Momenteel zijn er in Nederland circa 600.000 gediagnotiseerde diabetespatiënten. Type I diabetici staan over het algemeen bij de internist onder behandeling voor hun diabetes (88%). Ze worden hiervoor meestal niet door de huisarts behandeld (9%).

Kijkend naar diabetespatiënten met type II ontstaat een ander beeld. Ruim de helft daarvan staat onder behandeling van de huisarts (56%). 37% wordt voor de diabetes behandeld door een internist.

Meestvoorkomende symptomen om naar de dokter te gaan:

veel dorst hebben (54%),
veel moeten plassen (45%)
vermoeidheid (42%) en
afvallen (22%).

Ruim de helft van de diabetespatiënten ondervindt dagelijks beperkingen van diabetes. De meest spontaan genoemde klacht die men ondervindt van diabetes is vermoeidheid (26%). Ruim de helft ervaart beperkingen in het dagelijks leven als gevolg. Beperkingen gerelateerd aan voeding (of “het eten”) worden het meest genoemd (24%).

2 – Bekendheid neuropathische pijn bij diabetespatiënten

Neuropathische pijn is zeker nog niet in grote mate bekend: ruim de helft van de diabetespatiënten heeft (waarschijnlijk) nog nooit iets gezien, gelezen of gehoord over neuropathische pijn (53%).

Tweederde heeft (waarschijnlijk) weleens iets gelezen, gehoord of gezien over zenuwpijn (67%). Wat neuropathische pijn precies inhoudt, is dus bij weinig diabetespatiënten goed bekend: een groot deel kan geen omschrijving geven van wat zenuwpijn en neuropathische pijn precies is.

Diabetici die lijden aan (pijn)klachten zijn er over het algemeen wel redelijk van op de hoogte dat hun (pijn)klachten samenhangen met diabetes. Bij de klachten

overgevoeligheid voor kou (53%),
de sensatie van miertjes die over de huid lopen (54%)
en overgevoeligheid voor hitte (59%) is dit het meest vaak niet het geval.

Dat de klachten samenhangen met diabetes, is over het algemeen beter bekend bij type I patiënten dan bij type II patiënten.

3 – Invloed van neuropathie bij diabetes

Twee van de drie diabetespatiënten geven aan last te hebben van één of meerdere (pijn)klachten (66%). Meer dan een kwart van de patiënten heeft last van

hinderlijke tintelingen (30%),
jeuk (28%)
en/of een gevoel van koude voeten en benen (26%).
Eén op de zes patiënten ervaart pijn (16%).
En meer dan één op de tien patiënten ervaart (ook) (ondraaglijke) pijn in de voeten (10%) en/of de benen (15%) ’s nachts.

De klachten pijn en ondraaglijke pijn in de benen geven vaak (zeer) ernstige hinder. Van de patiënten die pijn ervaren,

heeft 69% er dagelijks last van.
Meer dan de helft van deze patiënten voelt een(zeer) ernstige vorm van pijn (53%).
Van de patiënten die (ondraaglijke) pijn in de benen ’s nachts ervaren, ervaart meer dan eenderde dit dagelijks (36%).
Bijna drie vijfde heeft er in (zeer) ernstige mate last van (59%).

Invloed pijnklachten op dagelijks leven bij helft van de patiënten (zeer) hoog. Maar liefst 49% zegt dat de (pijn)klachten het dagelijks leven (zeer) beïnvloeden. Kijkend naar diverse aspecten zijn enkele verschillende constateren. Vooral op slaap en op de stemming hebben (pijn)klachten veel negatieve invloed.

4 – Behandeling van neuropathie bij diabetes

Gemiddeld zeven van de tien diabetespatiënten met (pijn)klachten bespreken deze klachten met de eerste zorgverlener of -behandelaar. Dit is vooral bij patiënten die onder behandeling staan bij een endocrinoloog (75%) of bij een internist (71%) het geval.
De rol van de huisarts en de diabetesverpleegkundige blijkt voor patiënten met neuropathische pijn ook erg belangrijk. 55% van de patiënten bespreekt zijn (pijn)klachten (ook) met de huisarts en 44% met de diabetes verpleegkundige.
Patiënten die bij de huisarts onder behandeling staan, noemen vooral het feit dat ze geen verband tussen de klachten en diabetes hebben gelegd. Als reden van het feit dat de klachten niet ter sprake zijn gekomen (32%).
In ongeveer negen van de tien gevallen begint de diabetes patiënt zelf het gesprek over de (pijn)klachten met de internist (90%)en huisarts (88%). Over het algemeen vinden diabetespatiënten dat de behandelaar-zorgverlener deze klachten serieus neemt.
Slechts de helft van de diabetespatiënten die klachten heeften daarover gesproken heeft met een behandelaar-zorgverlener, heeft uitleg gekregen over hoe de (pijn)klachten ontstaan. Daarbij wordt door de behandelaar vooral gekeken naar de vaatproblematiek. De omschrijving ‘slechte doorbloeding-bloedsomloop’ wordt het meest frequent gegeven als uitleg van de (pijn)klachten(16%).

Merendeel diabetici wordt niet behandeld voor pijnklachten

Het merendeel van de patiënten wordt niet met medicijnen behandeld voor de neuropathie bij diabetes pijn)klachten die zij hebben (80%).
Als men wel wordt behandeld, is dit meestal met paracetamol (30%), ontstekingsremmers (NSAID’s) (25%) en pijnstillende crèmes (24%).
Eén op de tien heeft geen idee met welke medicijnen zij momenteel worden behandeld (9%).
Drie op de tien diabetes patiënten met klachten doen zelf helemaal niets (extra) om deze (pijn)klachten te verminderen (30%).

Ruim de helft van de diabetespatiënten die medicatie voor hun (pijn)klachten gebruikt, geeft aan er geen problemen mee te hebben de rest van hun leven medicatie voor de klachten te moeten slikken (53%). 45% geeft aan hier wel moeite mee te hebben. 77% geeft aan het (grotendeels) oneens te zijn met de stelling ‘Ik vergeet wel eens mijn pijnmedicatie in te nemen’. De eigen therapietrouw wordt dus hoog ingeschat.

Een kwart van de diabetici met pijnklachten hebben het gevoel dat mensen in hun omgeving geen begrip hebben voor hun pijnklachten (26%). Zeven van de tien diabetespatiënten hebben wel het gevoel dat hun omgeving de (pijn)klachten die zij ervaren (heel) serieus neemt (64%).

Conclusie en Commentaar

Het is te bizar voor woorden dat zo weinig patiënten iets weten over neuropathische pijn, terwijl het zo veel voorkomt. En dat zo weinig patiënten adequaat behandeld worden. De uitslag van deze enquête is nog ernstiger dan dat wij in onze praktijk merken. Er is dus nog heel veel ruimte voor verbetering!

Gelukkig hebben wij de laatste jaren een goed behandelprotocol ontwikkeld voor deze ernstige pijn, gebaseerd op de natuurlijke pijnstiller Palmitoylethanolamide (PEA), en de pijnstillende crème Fenytoine crème.

Versie oktober 2009; Drs David J. Kopsky, arts, mei 2019,
‘Inzicht in neuropathie bij diabetes’

Bekijk hier video’s van onze patiënten over neuropathie.

Eindelijk pijnvrij na 40 jaar diabetes type 1

Sativex (Cannabis) bij diabetische neuropathie?
Weinig vooruitgang nieuwe pijnstillers
Emla crème kan ernstige bijwerkingen geven