Wat is Neuropathie?
Neuropathie is de term voor ziekten die de zenuwen betreffen. Het woord komt uit het Grieks en bestaat uit de woorden ‘neuron’ wat zenuw betekent, en ‘pathos’ wat ziekte of lijden betekent. Neuropathie kan dus vertaald met zenuwziekte of zieke zenuw of beschadigde zenuw. Wanneer de gevoelszenuwen zijn aangetast (sensorische zenuwen), is vaak het gevoel veranderd.
Bij veel mensen kunnen de zenuwen dan in opstand raken, en worden overactief. Wanneer een overactiviteit van de gevoelszenuwen ontstaat, leidt tot versterkte gevoelens van de huid zoals branderigheid, pijnlijk koude gevoel, elektrische schokken, tintelingen, prikken, en zelfs jeuk. De pijn is dan oppervlakkig.
De balans kan verminderd zijn door beschadiging van gevoelszenuwen
En wel om twee redenen:
- De zenuwen rondom de pezen die de spierspanning van de spieren registreren, werken dan niet meer optimaal. Dan kunnen deze zenuwen niet meer automatisch een seintje via de hersenen naar de tegenoverliggende spieren geven om aan te spannen. De automatische correctie is dan verminderd. Als deze functie (positiezin) goed is, kunnen wij als mens kaars recht stil staan met onze ogen dicht.
- Een verminderde balans ontstaat ook bij verminderde spierkracht, als de zenuwen die de spieren aansturen (motorische zenuwen) niet goed meer functioneren. Door verminderde spierkracht kan je dus gaan wankelen op de benen, en dus sneller struikelen en vallen.
Er zijn vele oorzaken van neuropathie:
- Wanneer de gevoelszenuw van de huid naar het ruggenmerg is beschadigd, spreken we van een perifere neuropathie.
- Wanneer een beschadiging van een gevoelszenuw is opgetreden in het ruggenmerg of hersenen, dan spreken we van een centrale neuropathie (bijvoorbeeld MS of beroerte).
Oorzaak door een teveel of een tekort
Een perifere neuropathie treedt vaak op door een teveel of een tekort aan iets. En dan wordt de langste zenuw (de gevoelszenuw van de grote teen naar het ruggenmerg) het eerste aangetast. Dit is namelijk een zenuwcel vlak bij de rug, met een hele lange uitloper naar de huid van de grote teen.
Hoe langer de zenuw, hoe meer kans op beschadiging bij een te veel of een te kort aan iets. Wanneer de situatie van een te veel of te kort blijft bestaan, dan trekt de perifere neuropathie op vanuit de tenen tot aan de knieën (symmetrisch).
Een te veel van iets
Te veel aan suiker in het bloed (diabetes mellitus), te veel van vitamine B6, het te veel drinken van alcohol. Van belang is dan om de suikerspiegel in het bloed onder controle te krijgen, en te stoppen met het innemen van vitamine B6, of het drinken van alcohol.
Ook een teveel aan chemotherapie kan een perifere neuropathie veroorzaken. Als de chemokuur gestopt wordt (tijdig gestopt wordt), en de beschadigingen van de zenuwen niet uitgebreid zijn, dan kan de neuropathie weer verbeteren, en zelfs verdwijnen.
Na stoppen kan alsnog neuropathie ontstaan
Maar meestal is dat dus niet zo. In 30% van de patiënten die chemokuren gekregen hebben, kan tot 6 maanden na het stoppen van de chemokuren alsnog een neuropathie ontstaan. Dit fenomeen heet het ‘coasting effect’.
Een perifere neuropathie kan ook ontstaan door een tekort aan vitamine B12, of te weinig schildklierhormoon. Dan moet vitamine B12 en het schildklierhormoon moeten worden aangevuld.
Bij het Instituut voor Neuropathische Pijn bent u aan het juiste adres voor consulten en behandelingen.
