Dikke en Dunne Vezel Neuropathie

In het algemeen spreken neurologen van Dikke en Dunne Vezel Neuropathie. Want Neuropathie is een aandoening van de zenuwen, en daar hebben we er vele van.

Zenuwen naar de spieren en zenuwen naar de huid. Zenuwen van de hersenen naar de benen, en zenuwen van de benen naar de hersenen.

En dan ook nog zenuwen met dikke of grote vezels en zenuwen met kleine of smalle en dunne vezels. Het spreekt vanzelf dat de symptomen ook wisselen, afhankelijk van wat voor zenuwen aangedaan zijn. Laten we even bij dik en dun blijven.

En kijken hoe die zich verhouden op basis van de symptomen.

Dikke Vezel Neuropathie

Als de zenuwen die bestaan uit de zogenaamde dikke vezels (large-fiber neuropathie) zijn aangetast, dan ontstaan symptomen zoals verminderd gevoel (dove plekken op de huid), tintelen en soms wankelend lopen. Dat laatste heet sensibele ataxie met een mooi woord en betekent zoveel als wankelen omdat je je voeten niet goed voelt. De gevoelsstoornis begint meestal in de tenen, en stijgt dan langzaam en sokvormig op in de benen.

Beschadiging vezels bij Dunne Vezel Neuropathie

Dunne Vezel Neuropathie is een diagnose die vaker gesteld wordt. Deze aandoening geeft vaal onbegrepen brandende pijn, waartegen weinig kruid gewassen is. Het gaat bij de Dunne Vezel Neuropathie om het niet goed functioneren van dunne zenuwvezels (de zogenaamde A-delta en C vezels, voor de aansturing gevoelsfuncties in de huid (pijn- en temperatuurzin) en autonome functies).

Dat kan bij bij het begin van een neuropathie op de voorgrond staan en het kan ook geïsoleerd voorkomen. Hiernaast de afbeelding van de stoornissen in de dunne vezels (uit The Clinical Approach to Small Fibre Neuropathy and Painful Channelopathy door Andreas C Themistocleous; Juan D Ramirez; Jordi Serra; David L H Bennett. Pract Neurol. 2014;14(6):368-379.)

Geen afwijkingen op een EMG

De symptomen van een neuropathie waarbij de kleine of dunne vezels zijn aangedaan (small-fiber neuropathie) zijn onprettige bizarre en abnormale gevoelens, zoals brandende en snijdende pijn, elektrische sensaties, tintelen en prikken, alsof er mieren over de huid lopen en slapende benen en armen sensaties. We spreken met een  moeilijk woord dan over dysesthesie of paresthesie. Ook komen krampachtige toestanden voor.

Die dunne vezels zijn zenuwen die of een heel klein beetje bescherming hebben van het myeline, of helemaal niet. Deze aandoening is een beetje een gedoe, want op het aanvullende normale EMG en geleidingsonderzoek vind je geen afwijkingen. Dit komt omdat de geleiding gemeten wordt in de grote zenuwvezels. Je kan de diagnose wel via een biopt van de huid stellen, want dan zie je dat er minder smalle vezels zijn (intraepidermal nerve fibers).

Klinische verdenking op Dunne Vezel Neuropathie

Twee of meer van de volgende symptomen dienen aanwezig te zijn:

Sensibel	Autonoom
Perifere pijn (brandend)	Sicca syndroom (droge mond en/of droge ogen)
Paresthesieen (gevoelsstoornssen)	Accomodatiestoornissen (van het zien)
Allodynie (o.a. laken intolerantie)	Hyperhidrosis/ hypohidrosis (te weinig of veel zweten)
Verminderde temperatuurzin	Mictiestoornissen (stoornissen met plassen)
Verminderde pijnzin	Impotentie / lubricatie problemen / ejaculatie stoornissen
	Gastroparese (Maagproblemen)
	Diarree dan wel obstipatie
	Opvliegers (facial flushing)
	Orthostatische klachten (duizeligheid bij plotseling opstaan)   Hartkloppingen

Dunne Vezel Neuropathie: ziekten 

Ziekten waarbij de kleine vezels zijn aangedaan zijn onder anderen: diabetes, gestoorde suikerstofwisseling, CRPS, ziekte van Sjögren, monoclonale gammopathie of zogenaamd idiopathische neuropathie.[1]

Als we de indeling van zenuwen naar de spieren (motorisch) en zenuwen vanaf de huid (sensibel) erbij halen, en ook nog de zenuwen die naar de interne organen gaan (de zogenaamde autonome zenuwen), dan kunnen we de volgende voorbeelden geven:

Dunne Vezel Neuropathie van gevoelszenuwen

1. Erfelijke sensibele neuropathie
2. Amyloidose neuropathie
3. HIV neuropathie
4. Diabetes neuropathie

Dikke Vezel Neuropathie van gevoelszenuwen

1. ook wel de ataxische neuropathie genoemd, omdat je wankelt op je benen staat
2. Syndroom van Sjogren
3. Vitamine B 12 en pyridoxine neuropathie
4. Neuropathie door anti-kanker middelen zoals cisplatinum
5. Ziekte van Friedreich

Dunne en dikke vezels samen

1. De neuropathie bij kanker
2. Diabetische sensorische neuropathie
3. Erfelijke neuropathie

Vooral motorische neuropathie

1. Immune neuropathie: Guillain-Barre Syndroom
2. Neuropathie door porfyrie
3. Erfelijke motorische en sensibele neuropathie
4. Lood neuropathie
5. Lumbosacrale neuropathie bij diabetes (amyotrofie)

Autonome neuropathie

1. Amyloidose
2. ziekte van Sjogren
3. kanker
4. diabetes en
5. door geneesmiddelen zoals amiodarone en vincristine.

Overige aandoeningen en behandeling

En dan zijn er nog enkele overige en zeldzame dunne vezel aandoeningen, die idiopathisch worden  genoemd. Idiopathisch is een moeilijk woord voor het feit dat we de oorzaak niet kennen.

Daaronder vallen de idiopathische Dunne Vezel Neuropathie, mondbranden, rectale overgevoeligheid en loze aandrang, CRPS type I, en het zogenaamde syndroom van Ross bestaande uit het syndroom van Adie met segmentale zweetstoornissen.

Bij behandelen wordt vrijwel altijd alleen symptomatisch behandeld. Wij doen meer met het inzetten van het zenuwbeschermende en pijnstillende supplement Palmitoylethanolamide (PEA). Dat is een supplement en een lichaamseigen stof met vrijwel geen bijwerkingen, die vele patiënten met Vezel Neuropathie al behoorlijk geholpen heeft. Ook werken wij veel met pijnstillende crèmes.

De instap dosering is 2 maal daags 2 capsules van 400 mg, of 3 maal daags 1 capsule. De stof vormt de basis voor ons natuurlijk genezingsvermogen.

Verhaal van een patiënt met een vermoedelijke Dunne Vezel Neuropathie

Zo kan Dunne Vezel Neuropathie zich bijvoorbeeld openbaren:

Sinds een jaar of zes is de huid van mijn benen overgevoelig, waardoor ik geen stof van lange broeken verdraag. De stof voelt prikkelig, hard en schurend aan. De overgevoeligheid begon met kleine plekken op de bovenbenen, heeft zich in de loop der jaren uitgebreid.

Zit ik op een stoel met een diepe zitting die de onderkant van mijn bovenbenen indrukt, dan verergeren de klachten. Als mogelijk plaats ik mijn voeten daarom op een steun die de druk op de bovenbenen verlicht. In bed komt de prikkeling doorgaans tot rust. De volgende ochtend begin ik dan weer met een schone lei, en als ik een zachte broek voor in huis aantrek, heb ik het eerste uur minder last. Maar daarna keren de klachten terug en vanaf ´s middags is er geen houden meer aan.

Ruwe stoffen als denim en wol draag ik niet meer. Lange tijd droeg ik een zijden lange onderbroek, maar nu tijd werkt dat minder (al is de aanraking van de gewone broek op de huid nog erger). Als ik thuis ben en geen mensen hoef te ontvangen loop ik met een zachte omslagdoek om de benen.

De oorzaak van deze klachten is onduidelijk. Mogelijk zijn ze ontstaan na zware fysieke arbeid in de tuin, waarbij ik grote druk op mijn bovenbenen heb uitgeoefend. Maar meer dan een veronderstelling is dat niet.

Conclusie

Het is van belang het verschil te kennen tussen dikke en Dunne Vezel Neuropathie. Er zijn enorm veel oorzaken, en een bezoek aan de neurooog voor de juiste diagnose is altijd zinvol. Behalve bij diabetes, daar kan ook de huisarts de diagnose met voldoende zekerheid stellen!

Versie Augustus 2010; Drs David J. Kopsky, arts, juni 2015, mei 2019,

Bekijk hier video’s van onze patiënten over Dunne Vezel Neuropathie.

Ook interessant…

Behandelen van pijnlijke doorligplekken Laser bij het Carpaal Tunnel Syndroom (CTS)? Diaschisis komt ook bij neuropathie voor Imipramine vermindert lage rugpijn niet Wat is Dystrofie of CRPS precies?

Hoe gebruik je Clonidine crème? Resolvines zinvol bij neuropathie? Serratus verlamming van het schouderblad Neoline, monnikskap tegen neuropathische pijn De wandelende jood: een neuropathie probleem?

Tapentadol en Olesoxime bij neuropathie? Studie toont aan: PEA helpt bij eczeem Wat is Syringomyelie bij een Spaniel? Fenytoine crème bij hernia pijn Tizanidine bij neuropathische pijn

Pijnstillende crèmes • Clonidine crème • Ketamine crème • SOLK of MOK? • Cannabis bij DVN • Vragen over Cannabis • CIAP aanpakken